-Атам қазақ еш уақытта антынан таймаған. Берген уәдесіне берік болып, ер адам сөзінде тұру керек деп түйген. Бұл да оның мұсылмандық қасиетінің бірі. Пайғамбарымыз (саллаллаһу әлейһи уә сәлләм): «Уәдесін бұзған әрбір адамға ақырет күнінде белгі қойылады, бұл пәленшенің опасыздығының белгісі деп айтылады»,-деген (Муслим, Иман, 58.).
Ант еткенде қазақтар «Оллаһи, биллаһи» (Олда-білдә) деп айтқан. Ант етудің жолын мұсылман қауымға үйреткен Пайғамбарымыз:
«Аллаһтан басқасына ант еткен, уәде берген адам күпірлік жасаған немесе Аллаһқа шірк келтірген болады»-деген (Муснәд, 2, 34-б.). Яғни, ант бергенде «Аллаһтың атымен ант етемін» деген мағынада «уаллаһи» немесе «биллиһи» деп айту керек.
Халқымыз мұсылмандық дәстүрін сақтап, алдына бас иіп, кешірім сұрап келгендерді, ердің құны болса да кешірген. Себебі ерге тән қасиеттің шыңына шыққан абзал Пайғамбармыз үмбетіне осыны бұйырған болатын:
«Кісі жазықты болса да, жазықсыз болса да алдына кешірім сұрап келген мұсылман бауырының кінәсін кешсін. Егер олай етпесе (ақыретте) Менің қасыма келе алмайды».
«Берген уәдесін орындау туралықтың ең алды саналады. Қиянаттың ең алдында өтірік айту жүреді».
Хазірет Әбу Бәкір (р.а.)
(Қазақстан мұсылмандары діни басқармасының сараптау коммиссиясы мақұлдаған мақалалардан)
|
