Қайырымдылық жөнінде айтқанда соған апарар жолдарды да ойластыра жүргеніміз жөн тәрізді. Осыған орай Мырзагелді Кемелдің ізгілікке үндейтін еңбегімен үзінді ұсынып отырмыз. (Мырзакелді Кемел «Ақыл қалта», Аударма баспасы, 2007 ж, 30 бет):
Жағдайың қалай деп сұрай салғанға бар шыныңмен жағдайыңды айта жөнелудің қажеті жоқ.
Егер біреуді нашар деп, оңбаған деп, болмағыр деп айта берсең, ол шынымен солай болып кетеді. Өзі құлдырап жүрген адамға барлық дүние құлдырап жатқандай болады. Ларошфуко айтыпты: «Жаманға ылғи жаман көзбен қарау дұрыс емес, жақсылықты жаман көңілге де егуге болады, өйткені ол тас емес, көңіл ғой».
Екі құлаққа бір тіл келетіні екі есе тыңдап, бір рет сөйле дегені емес пе?!
Анахарсис айтыпты: «Тілің мен нәпсіңе ие бол»,-депті.
Н. Рерих айтқан екен: «Бос сөздерді алып тастауға кеңес беремін»,-деп.
Қалай сөйлеуді үйрену қаншалықты керек болса, қалай, қай жерде сөйлемеу соншалықты керек.
Менің сөзім-менің уәдем. Сөзден тайсам-уәдесіз болғаным. Патшалардың сөзі ісіне ылғи сай келе бермейді, өйткені сарайда олар еттірмейтін күштер болады.
Айтылуы тиіс сөзіңді айтпай қалып, ішіңе жинай берсең-ол да жаман. «Атылмаған оқтан-айтылмаған сөз жаман»,-деген Мұхтар Әуезов. Түтін шыққан жерден от та шығады, айтылмаған сөзің-түтін, одан от шығып кетуі мүмкін.
Аңдамай сөйлеген ауырмай өледі,-дейді қазақ. Британ парламентіндегі таусылмайтын айтыс-тартыстардың бірінде бір лейбористка Черчилльге: «Мен сіздің әйеліңіз болсам, кофеңізге у салып берер едім»,-депті. Черчилль кішкене уақыт өткізіп, жұрттың мысқыл күлкілері басылған кезде: «Егер сіз менің әйелім болсаңыз, ол уды ойланбай-ақ ішіп салар едім»,-деген екен.
Тіл ақылдың алдына түсіп кетпеуін қадағала.
|
